και επειδή είδαμε το μόνο έργο που μπορούσαμε να δούμε θα ήθελα να δώσω συγχαρητήρια στους συντελεστές της παράστασης για την υπομονή τους και να τους ευχαριστήσω για την παρουσία τους
αρθρο της Κατερινας Διακομοπουλου αποτην ηλεκτρονικη εκδοση τησ ΑΥΓΗΣ
Της ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΔΙΑΚΟΥΜΟΠΟΥΛΟΥ 19/06/2009
Η Όπερα της πεντάρας (Die Dreigroschenoper/The Threepeny Opera, η πιστή μετάφραση θα ήθελε ο τίτλος να είναι Η όπερα των τριών γροσίων) πρόκειται για το μουσικό έργο του Γερμανού συνθέτη Κουρτ Βάιλ, σε λιμπρέτο του Μπέρτολτ Μπρεχτ. Η σύντροφος και γραμματέας του Μπρεχτ, η Ελίζαμπεθ Χάουπτμαν, είχε μεταφράσει στα γερμανικά το έργο του Τζον Γκαίη Η όπερα του ζητιάνου (1728), το οποίο διασκευάστηκε για το διάσημο μπρεχτικό λιμπρέτο, όπου διατηρήθηκε το σατιρικό ύφος του Γκαίη, όχι όμως διακωμωδώντας την ιταλική όπερα αλλά καυτηριάζοντας την αστική υποκρισία.
Η Όπερα της πεντάρας έκανε πρεμιέρα στις 31 Αυγούστου 1928 στο Τέατερ αμ Σίφμπαουερνταμ του Βερολίνου, (το οποίο το 1954 έγινε το διάσημο Μπερλίνερ Ανσάμπλ του Μπρεχτ), προκαλώντας αίσθηση στο ευρύ κοινό, κυρίως για τα τραγούδια της, τα οποία ακόμα και σήμερα εκτελούνται πολύ συχνά αυτόνομα από το έργο. Οι μετέπειτα παραστάσεις [Γκρατς, (1929), Βαρσοβία (1929), Ζάλτσμπουργκ (1930), Μόσχα (1930), Παρίσι (1930), Νέα Υόρκη (1933) κ.ά.] ώθησαν τη διάδοση του έργου, προκαλώντας όμως πολλές φορές τη ναζιστική αντίδραση, με κορύφωση την απαγόρευση του έργου το 1933. Στην Ελλάδα το μουσικό έργο παίχτηκε για πρώτη φορά από τον θίασο του Νίκου Χατζίσκου το 1962, με τον παραπλανητικό τίτλο Ρομάντζο της πεντάρας. Ωστόσο η Όπερα της πεντάρας έγινε γνωστή στο ελληνικό κοινό το 1975, σε σκηνοθεσία του Ζυλ Ντασσέν, με τη Μελίνα Μερκούρη στον ρόλο της Τζέννυ και τον Νίκο Κούρκουλο στον ρόλο του Μακχήθ.
Με λίγα λόγια, το έργο αποτελείται από τρεις πράξεις με πλήθος εμβόλιμων τραγουδιών και ένα ιντερμέδιο. Όλα διαδραματίζονται στο Σόχο του Λονδίνου, λίγο πριν την στέψη της βασίλισσας Βικτωρίας, όπου ο Μπρεχτ μάς μεταφέρει στον υπόκοσμο της βρετανικής πρωτεύουσας. Πρόκειται για την ιστορία της κόρης του Πήτσαμ, «του βασιλιά των ζητιάνων», η οποία ερωτεύεται τον εχθρό του πατέρα της, ληστή και δολοφόνο Μακχήθ, ο οποίος όμως ερωτοτροπεί και με την πόρνη Τζέννυ αλλά και με την κόρη του διευθυντή της αστυνομίας, ο οποίος στο τέλος θα σωθεί από τον απαγχονισμό χάρη σε έναν «από μηχανής» απεσταλμένο της βασίλισσας, ο οποίος ανακοινώνει την αθώωση του κακοποιού και μάλιστα σύμφωνα με το διάταγμα ο Μακχήθ απέκτησε τίτλο ευγενείας, εισόδημα δέκα χιλιάδων λιρών και έναν πύργο... προκαλώντας μας έκπληξη η ανατροπή, ο παράδοξος εξαγνισμός του εγκληματία.
Στο έργο όλες οι παραδοσιακές αξίες γίνονται αντικείμενο συναλλαγής, όλα εμπορευματοποιούνται στον βωμό του καπιταλισμού: ο έρωτας, ο γάμος, η οικογένεια, η φιλία, ακόμα και η ελεημοσύνη. Η πλήρης απαξίωση του ατόμου και των εννοιών, έτσι όπως περιγράφεται από τον Μπρεχτ, καθιστά το έργο διαχρονικό, οικείο, αλλά κυρίως επίκαιρο σε σχέση με το σύγχρονο κοινωνικοοικονομικό -τελματώδες- σύστημα.
Το 1993, πάλι σε σκηνοθεσία του Ζυλ Ντασσέν, ανέβηκε η Όπερα της πεντάρας με την Καρυοφυλλιά Καραμπέτη να ερμηνεύει την Τζέννυ στο πλευρό του Λάκη Λαζόπουλου. Φέτος, έπειτα από δεκαέξι χρόνια, η ηθοποιός καλείται να ερμηνεύσει εκ νέου τον ίδιο ρόλο, με συμπρωταγωνιστή αυτή τη φορά τον Στέλιο Μάινα.
* Η Κ. Διακουμοπούλου είναι θεατρολόγος
Η ΟΠΕΡΑ ΤΗΣ ΠΕΝΤΑΡΑΣ των Μπ. Μπρεχτ - Κ. Βάιλ. Σκηνοθεσία: Θέμης Μουμουλίδης, σκηνικά - κοστούμια: Γιώργος Πάτσας, χορογραφίες: Δημήτρης Παπάζογλου, μουσική διδασκαλία: Θοδωρής Οικονόμου. Ερμηνεύουν: Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, Στέλιος Μάινας, Ρένια Λουιζίδου, Αλέξανδρος Μπουρδούμης, Μάνος Βακούσης, Νάντια Κοντογεώργη, Δημήτρης Βογιατζής, Κωνσταντίνος Γιαννακόπουλος, Δέσποινα Πολυκανδρίτου, Έλενα Γεροδήμου, Θοδωρής Ευστρατιάδης, Ηλίας Κούνελας, Άντεια Ολυμπίου, Αντώνης Δημητροκάλης, Μάρα Βλαχάκη, Χάρης Παντελιδάκης, Άννα Αθανασιάδη. Θέατρο Badminton, 18-20 Ιουνίου.
